13.11.08

O Ήλιος του Χειμώνα και η μελαγχολία της πόλης


Ο "Ήλιος του Χειμώνα με μελαγχολεί" λέγαν οι Πύξ-Λαξ πριν από 15 χρόνια. Νομίζω ότι αυτές τις μέρες μπορεί - κυρίως λόγω της θερμοκρασίας- ο Χειμώνας να φαίνεται μίλια μακριά αλλά στην ατμόσφαιρά της πόλης υπάρχει μια περίεργη - σχεδόν μελαγχολική - αίσθηση. Ίσως φταίει αυτή η προαιώνια υγρασία και αυτή η θαμπή ατμόσφαιρα που περιβάλλει την πόλη. Ειδικά τα πρωινά που η ομίχλη ξαναζωντανεύει σκηνές από ταινίες του Αγγελόπουλου να παίζονται από τη μία άκρη της πόλης μέχρι την άλλη.Μια απόκοσμη ομίχλη που σου δίνει την εντύπωση ότι όλη η Σαλονίκη έχει φύγει και είναι ένα καράβι που μόλις ξεκίνησε στο άγνωστο.

Μπορεί όμως και αυτή η μελαγχολική αίσθηση να οφείλεται και στο ερχόμενο φεστιβάλ κινηματόγραφου που θα ανοίξει για 49η φορά τις πύλες του και θα γεμίσει η Τσιμισκή και η Αριστοτέλους με "χαμουτζιδες" και όχι μόνο, που θα αναζητούν λίγη από την -και καλά - "ερωτική ατμόσφαιρα" της ντεμέκ "νύφης του Θερμαϊκού." Μόνο νύφη δεν είναι η Σαλονίκη, περισσότερο σε γερασμένη χήρα, φέρνει που καθησμένη σε μια γωνιά της παραλίας θυμάται τι έζησε σε βυζαντινά ανάκτορα και οθωμανικά σεράγια.

Τρεις φορές παραβιάζεται η παραδοσιακή και παροιμιώδης νωχελικότητα της πόλης από ευσεβείς και ασεβείς ξένους όλων των λογιών. Η πρώτη είναι το Σεπτέμβρη, απομεινάρι της εμποροπανήγυρης του Αϊ Δημήτρη. έλεγα γιαυτήν πριν κανα δίμηνο. Αυτή είναι η στιγμή που όλοι οι μικρομεσαίοι θα εφορμήσουν στην πόλη κυρίως από την ενδόχωρα μαζί με την εκάστωτε άρχουσα πολιτική τάξη.

Η δεύτερη - δύο μήνες μετά- είναι το φεστιβάλ που η πλειοψηφία των επισκεπτών είναι ντεμέκ κουλτουριάρηδες που έρχονται κυρίως για να ντερλικώσουν, ικανοποιώντας όχι την πνευματική τους όρεξη αλλά την πραγματική.

Και από την άλλη διαβάζεις τα αφιερώματα στην Σαλονίκη, στα αθηναϊκά έντυπα- κάτι σαν τα ρεπορτάζ που κάνουν τώρα για τον ΠΑΟΚ, που ήσασταν ρε όταν πονούσαν τα μάτια μας?! Ρεπορτάζ και οδηγοί για μια πόλη που δεν αναγνωρίζεις. Για μια πόλη που δεν υπάρχει.

Η τρίτη επέλαση των "βαρβάρων" είναι η πιο λαϊκή αλλά ταυτόχρονα και η πιο ορίτζιναλ από όλες. Κάθε Φεβρουάριο στην Αγρότικα, η Σαλονίκη γεμίζει από αγρότες από κάθε γωνιά της πατρίδας μας, από τον Έβρο ως την Κρήτη. Μια αγροτιά που αφού δει τα Τζον Ντιρ και τα Φεργκιουσον θα παει να σκορπίσει τις βρυξελιώτικες επιχορηγήσεις του βάμβακος, της ελιάς ή των ροδακίνων στα στριπτιτζαδικά και σε λοιπές επιχειρήσεις στα πέριξ της πλατείας Βαρδαρίου για να ικανοποιήσει τα σεξουαλικά απωθημένα της.

Μέσα σε αυτές τις τρεις εισβολές ζει η πόλη το χειμώνα της, περιμένοντας μια άνοιξη που δεν έρχεται συνήθως.

Ψάχνοντας το Γιατί - και ακούγοντας να το τραγουδάν οι Πυξ Λαξ από το δίσκο που προανάφερα - σας αφήνω. Καλό Σαββατοκύριακο.



22 σχόλια:

Κώστας είπε...

ωραίο post.
Θα συμφωνήσω μαζί σου..
Δεν ήξερα όμως ότι η agrotica μαζεύει τόσο κόσμο...

Καλό βράδυ Στάθη!

Σοφία είπε...

Για τη Θεσσαλονίκη δεν έχω γνώμη, πάντως τα περισσότερα ρεπορτάζ (και όχι μόνο των Αθηναϊκών εντύπων) περιγράφουν πόλεις που δεν υπάρχουν.

ELvA είπε...

'Μια απόκοσμη ομίχλη που σου δίνει την εντύπωση ότι όλη η Σαλονίκη (μαλλον ΟΛΗ την Ελλαδα εννοεις !!) έχει φύγει και είναι ένα καράβι που μόλις ξεκίνησε στο άγνωστο'....

Μονο εκεινη η ..'βαρκα με την ελπιδα' που πηγε;

she smiles είπε...

h thessalonikh xronia twra einai h aprosdioristh polh. einai kai den einai.
polh tsonta.
symproteyousa, synyparxousa, synothileyma!
theloume xronia twra na thn kanoume kati! ti? kati...
oute ki emeis kseroume.
perioristhkame sto rolo ths arpaxths loipon. 10 meres ksepetas 3 fores to xrono. meta kathenas spiti tou.

me to festival den exw problhma. einai to teleytaio organwmeno politistiko gegonos sthn thessalonikh. (ola ta alla...asta brasta)
oi kallitexnes episkeptes tou den diaferoun kai polu apo tous emporikous antiproswpous ths ektheshs. gia thn akribeia einai ayto akribws pou theloume emeis na einai. katanalwtes sta ouzeri. mexri ekei tous theloume. mexri ekei kseroume na tous koumantaroume.

h apopsh mou einai pws emeis den exoume orama gi ayth thn polh.
oi alloi apla prosarmozontai se ayth thn katastash.

h thessalonikh einai h "eykolh gomena"
mhn kanoume oti mas eksapatoun kiolas...

Παρατηρήτηριο Πυλαίας είπε...

Κώστας παλιά είχε πάρα πολύ κόσμο τωρα όχι τόσο αλλά πάλι μαζεύει αρκετούς.


Σοφία δεν διαφωνώ, απλά τα αθηναϊκά μέσα το παρακάνουν για την "ερωτική νυφη του θερμαϊκού"

Elva μπορεί να είναι και η Ελλάδα αλλά εγώ εδώ μένω και η ομίχλη με την θάλασσα νομίζω ότι μου δίνουν αυτή την εντύπωση. Τώρα η βάρκα με την ελπίδα μπορεί και να φούνταρε! ;-)


she smiles βασικά η πόλη έχει αλλάξει παρά πολύ. Η πόλη έχει μια ιστορία 2500 χρόνων αλλά άλλαξε πολύ σε δυο φάσεις τα τελευταία χρόνια. Άλλαξε το 1922 με τους πρόσφυγες, μετά τον πόλεμο και τον εμφύλιο - με την αστυφιλία και την εξόντωση του εβραϊκού πληθυσμού. Το τελευταίο και η αντιπαροχή την έκανε πρωτεύουσα του τσιμέντου.
Αλλά δεν είναι εκεί το θέμα μας. Το έχω ξαναπεί. Μέχρι την δεκαετία του 1990, η πόλη ήταν σε διαρκή κίνηση και έδινε συνεχώς νέα σχήματα τόσο στην οικονομία ή στον πολιτισμό και γενικά σε πολλές εκφάνσεις της κοινωνίας.

Η μεγάλη ευκαιρία όμως για την
πόλη και η αρχή της υπερσυντηρικοποίησης ήρθε με το "Θεσσαλονίκη 1997". Δεν μπορώ να καταλάβω τι έγινε αλλά κάπου εκεί το ορίζω και νομίζω ότι η δημοτική παράταξη που κυβερνά το δήμο από το 1985 έχει μερίδιο ευθύνης αλλά δεν είναι η μόνη που φταίει για αυτή την άγευστη και άνοστη εικόνα.

Διαφωνώ με την εικόνα της Σαλονίκης ως "εύκολης γκόμενας". Νομίζω πως μάλλον για μια γυναίκα μιας κάποιας ηλικίας που έχει παρατήσει τα πάντα και ζει αναπολώντας τα παλιά και ψάχνοντας τι φταίει.

Δεν έχεις άδικο ότι συμπεριφερόμαστε στους κουλτουριάρηδες όπως στους εκθέτες, αλλά και οι περισσότεροι από αυτούς είναι υπέρ το δέον δήθεν από μόνοι τους..

ΣΠΙΘΑΣ είπε...

Στάθη, καλό Σ/Κ και τα λέμε πάλι από Δευτέρα με την καθιερωμένη αθλητικ "ανταπόκριση".
Δεν έχουμε παράπονομ σωστός.
Κάθε σ/κ πριν την κάνεις μας αφήνεις καλό "γειά χαρά":)

ΣΠΙΘΑΣ είπε...

Όταν με το καλό γυρίσεις κάνε και μια βόλτα από τον Οίκο..
(Κάποιο θεματάκι και η γνώμη σου σεβαστή...)

zisis είπε...

ολα τα ρεπορταζ είναι για πόλεις που δεν υπάρχουν.
το φεστιβάλ μη το αδικούμε τόσο.
με όλα τα χαζά του ... έχει κάποια αξία και για εμάς.
ας μη ξεχνάμε και τι γινόταν πριν γίνει διεθνές.

ΟΙ ΑΘΛΙΟΙ είπε...

Ωραί η περιγραφή Στάθη, ακριβής και μελαγχολική...
Καλά να περάσεις κι εσύ

Vorios Anemos είπε...

πάω να αγοράσω ενα καπέλλο, μόνο και μόνο για να το βγάλω μπροστά σου.
Πολύ ουσιώδες και πραγματικό αρθράκι.
Συμφωνώ μαζί σου στο έπακρον.

Ανώνυμος είπε...

diwxte auton ton dimarxo...kai ola tha allaxoun!!!:P ma kala..ti na leme twra...megali istoria anoixes Stathi...auta ola pou aneferes exoune katastrafei mesa sto peras tou xronou..apo mas tous idious..kai tha ginetai kai olo kai xeirotera oso EMEIS den antidroume..poia festival??PLAKA kanete???ola osa leitourgoun sti Saloniki, gia na min pw stin Ellada (kai isws oxi mono) einai pseutokoultoura...moufa..pseutoaisthitiki..na exoume na deixnoume oti kati kanoume..dithen!!anistoritoi,,apaideutoi..poia istoria tis polis???edw emeis oi idioi den xeroume tin istoria tis polis mas..telos pantwn..ekneuristika pali...ai sixtir...-kalo sk-blogarismeni

Παρατηρήτηριο Πυλαίας είπε...

Σπίθας χααχα! Μην ανησυχείς και άφησα το σχόλιο μου! όσο για τα αθλητικά υπομονή και ως τότε χαμηλά η μπάλα ;-)


don-ald νομίζω ότι είναι λίγο καλύτερα τα πράγματα στο φεστιβάλ από την έκθεση αλλά και εκεί οι ντεμεκ και οι δήθεν είναι παρών όπως παντου..

ΟΙ ΑΘΛΙΟΙ επίσης!

Vorios Anemos υπερβολικός όπως πάντα!!!! θα τα πούμε αύριο (για καφέ και μετά αεροδρόμιο ;-))



blogarismeni νόμιζω ότ ιεσύ δικαιούσαι να εκφέρει άποψη και ως ειδικός επι του θέματος αλλά και ως αυστιακοθρεμμένη!
Πάντως έχεις δίκιο η ρίζα του προβλήματος δεν είναι τόσο ο δήμαρχος όσο η αδιαφορία μας..

gatti είπε...

Υπέροχο κείμενο! Η δική σου Θεσσαλονίκη είναι η πόλη στην πραγματική της διάσταση.

Τα αθηναϊκά έντυπα μονίμως παρουσιάζουν τη Θεσσαλονίκη διαφορετική από αυτό που είναι. Και οι καλλιτέχνες γλείφουν την πόλη και τους κατοίκους της πριν ανεβούν για τις δικές τους αρπαχτές. Είναι τόσο γελοίο. Κι αν φαίνεται γελοίο σε μένα που δεν είμαι από τη Θεσσαλονίκη, φαντάζομαι πόσο ενοχλητικό θα είναι για τους Θεσσαλονικείς.

Μόλις τώρα συνειδητοποιώ πως δεν έχω επισκεφτεί την πόλη χειμώνα εδώ και πολλά - πολλά χρόνια.
Μου αρέσει η εικόνα της Θεσσαλονίκης ως καράβι που ξεκινά για το άγνωστο.
Και οι Πυξ - Λαξ έδεσαν τόσο πολύ με το κείμενο!

ΣΠΙΘΑΣ είπε...

@ St
Την είδα.

patsiouri είπε...

Θα με βρεις απόλυτα σύμφωνη όσον αφορά στους ντεμέκ κουλτουριάρηδες.
Η Θεσσαλονίκη όμως, είναι η πιο αντιφατική πόλη που έχω "μελετήσει" ποτέ!

desa είπε...

οι κατοικοι αυτής της πόλης κατά πόσο θεωρούντε βάρβαροι? πόσο την ταλαιπωρούν οι ίδοι τους όλο το χρόνο?

Παρατηρήτηριο Πυλαίας είπε...

gatti σε ευχαριστώ. Από την μία είναι πολύ δύσκολο να συνοψίσεις την πόλη και οποιαδήποτε πόλη σε 5 γραμμές αλλά ας μην το κάνουν και τόσο επιδερμικά!

Σπίθας το είδα ότι την είδες!

patsiouri είναι πολύ αντιφατική συμφωνώ! Η Θεσσαλονίκη παλεύει με τον εαυτό της και είναι μια στην πρωτοπορία και μια στην συντήρηση. Αυτή είναι η μοίρα της ίσως! Ποιος ξέρει! Και εγώ μέτοικος είμαι σε αυτή την πόλη αλλά νομίζω ότι την αφήνω να μου μιλάει.

desa πολυ βάρβαροι, όχι λίγο. Αν μια ακόμα λέξη ταιριάζει εδώ είναι η "αυτοκαταστροφή"

Ανώνυμος είπε...

Γεια σου Σταθη!

Η Θεσσαλονικη - θέλει, δεν θέλει - ειναι σε τροχια ανοδου. Οι παραδοσιακες της αγορες, η βαλκανικη ενδοχωρα μεσω της οποιας παντα ακμαζε εχουν ξανανοιξει. Αυτο ειναι ενα ποταμι χωρις επιστροφη.


Απλα οπως καθε ενδιαφερομενος το μαθαινει τελευταιος, ετσι κι εμεις οι κατοικοι της θα το συνειδητοποιησουμε αρκετα αργοτερα.

Πρεπει εμεις οι πολιτες της να γινουμε πιο δραστηριοι, πιο κινητικοι. Να παιρνουμε το αυτοκινητακι που και που, να πηγαινουμε μια βολτα δυο ωρες μεχρι τη Σοφια πχ. Να αναζηταμε τις ευκαιριες σε ολα τα επιπεδα (επιχειρηματικα, πολιτισμικα, προσωπικα) και να μην περιμενουμε απλα να μας ερθουν.

Κανενας δεν θα σε τραβηξει προς τα πανω. Εσυ πρεπει να σπρωξεις τον εαυτο σου.

Η απομονωση που υπηρχε για τη Θεσσαλονικη απο το 40 και μετα και οδηγησε στην παρακμη της δεν υπαρχει πια. Απλα επειδη εμεις ολοι δεν εχουμε ζησει τις χρυσες εποχες της πολης - που ηταν και οι περισσοτερες, η Θεσσαλονικη παντα ακμαζε με εξαιρεση τα τελευταια 60 χρονια - εχουμε δυσκολια να δουμε οτι παμε ξανα προς τα εκει. Δεν το πιστευουμε. Μονο οταν θα ειναι εμφανες μπροστα μας θα το πιστεψουμε.

Παρατηρήτηριο Πυλαίας είπε...

Γεια σου ρε Μέλιαν! Έχεις δίκιο σε αυτό που λες για το άνοιγμα των συνόρων, φαίνεται ήδη νομίζω από τους σλάβους επισκέπτες στο Κόσμος αλλά το θέμα δεν είναι μόνο οικονομικό! Είναι και θέμα νοοτροπίας! Δεν μπορώ να διανοηθώ ότι ο Ψωμιάδης και ο Παπαγεωργόπουλος είναι η καλύτερη λύση για την ηγεσία αυτής της πόλης! Ούτε μπορω να διανοηθώ ότι δεν έχουμε δει καλύτερες εναλλακτικές ούτε από το ΠΑΣΟΚ ούτε από την ΝΔ που φυσικά δεν αλλάζει την ομάδα που κερδίζει!
Και το χειρότερο στον εκαστοτε Ψωμιάδη και Παπαγεωργόπουλο είναι ότι αυτοι που τους ψηφίζουν, η σιωπηρή πλειοψηφία όπως λεν είναι σαν αυτούς και μοιράζεται με αυτούς την ίδια αντίληψη αισθητικής!Αυτή την αισθητική του 50 και του 60 που όπως σωστά λες αναφέρεται σε μια Σαλονίκη, όχι κοσμοπολίτισσα αρχόντισα αλλά μια βασίλισσα του τσιμέντου και της αντιπαροχής!
Βέβαια δεν φταίν μόνο αυτοί...


ΥΓ Τα λέμε την Κυριακή στην Τούμπα από κοντα!

Ανώνυμος είπε...

Η νοοτροπια ειναι φοβικη και δεν αλλαζει ευκολα.

Αυτο ισχυει για τα περισσοτερα μερη της Ελλαδας, περισσοτερο δε - θα εκπλαγεις - εκτος Θεσσαλονικης.


Ο φοβος και η μιζερια καλλιεργειται συστηματικα απο τα ΜΜΕ. Οταν ακους καθημερινα εδω και χρονια οτι ακριβυνε η ντοματα, το αγγουρι, το πασχαλινο τραπεζι, η χριστουγεννιατικη γαλοπουλα, κλπ
θα γινεις φοβικος, θα κλεισεις τα φτερα σου και στην καλυτερη θα ψαξεις μια δουλεια στο δημοσιο ασχετα αν εχεις προσοντα για πολλα περισσοτερα.

Πρεπει ως κοινωνια να αποβαλουμε το φοβο που μας εχει επιβληθει και να διεκδικησουμε περισσοτερα απο τους εαυτους μας πρωτα απο ολα.

Επισης καποια στιγμη πρεπει να στηριχτουν προσωπικοτητες ικανες και με ορεξη και οχι κομματοσκυλα.
Οσο υπαρχει κομματοκρατια δεν υπαρχει ελπιδα για τη δημοκρατια. Αλλα την κομματοκρατια εμεις οι ιδιοι τη στηριζουμε.
Προσωπικα ειδα με πολλη συμπαθεια το εγχειρημα του Μπουταρη στις τελευταιες εκλογες που δεν απειχε τελικα και πολυ απο το να πετυχει. Ελπιζω να πετυχει στις επομενες.

Περισσοτερα στην Τουμπα. ΠΑΟΚ γερα!

Παρατηρήτηριο Πυλαίας είπε...

Ο φόβος που καλιεργούν τα ΜΜΕ είναι απίστευτος! εδώ συμφωνούμε! Όσο για τις προσωπικότητες νομίζω ότι π.χ. στην περίπτωση του Μπουτάρη -μιας προσωπικοτητας που δεν χρειαζεται αξιωματα ουτε για να πλουτισει ούτε για να προβληθει- τα κομματόσκυλα δείξαν το "καλύτερο" εαυτό τους. Και ας είναι σκώληξ!

Ανώνυμος είπε...

Ωραιο το κειμενο, αλλα προσωπικα η πολη δεν εχει παψει να με μαγευει.
Αρκει να αποφευγεις το κεντρο και να ψαχνεις στις γειτονιες και στα στενα.
Περα απο τα τσιμεντα την πολη την αντικατοπτριζουν περισσοτερο, για μενα, οι κατοικοι της.